آموزش پیش از دبستان به عنوان یک مقطع تحصیلی پایه که برنامه ای برای کودکان 3تا6 ساله را در بر می گیرد .

و برای آموزش در این دوره اصل هایی حاکم است که از جمله آن اصل کودک محوری ،اصل محوریت رویکرد کل نگر ،اصل انعطاف پذیری برنامه ها ،اصل محوریت بازی ،اصل محوریت رویکرد ارتباطی در گزینش محتوا ورعایت تفاوت های فردی و اولویت دادن به بازی و فعالیت های نشاط آور و همسویی با برنامه های ابتدایی را می توان نام برد .

این اصول در غالب اهداف مشخص (طبقه بندی بلوم ) به اهداف شناختی ،نگرشی /عاطفی ، مهارتی در محتواهای متنوع برای ارایه تهیه می شود .

برنامه های آموزشی این دوره به جای تأکید بر محتوا فعالیت محور و در هم تنیده است ومبنای عمل مرکز آموزشی ،کل برنامه های درس است نه یک رسانه ی محض مانند کتاب .

این دوره با توجه به شرایط حساس رشد 6سال اولیه رشد کودک نسبت به مراحل بعدی رشد و پرورش کامل استعداد ها و توجه به کودکان محروم و بچه هایی که والدین شاغل دارند و تجارب محرک برای رشد ذهنی ،زبانی ،جسمی ،اجتماعی و عاطفی کودکان فراهم می آورد و کودک را در ساختن مبنایی قوی برای رشد بعدی و بارور کردن استعداد هایش کامل می کند با اهمیت است .

برای این دوره تست های گوناگون شناخت هوشی وجود دارد که در این مجموعه تست نگه دارذهنی پیا‍ ژه وتست گودیناف آورده شده است .









امروزه اهمیت و ضرورت آموزش و پرورش در دوره ی پیش از دبستان بیش از گذشته مورد توجه بوده که افزایش روز افزون متقاضیان آموزش های این دوره ،نیاز های والدین شاغل و شرایط فعلی جامعه ضرورت تهیه ی برنامه های غنی و کیفی را در این دوره را نشان می دهد .

نتایج تحقیقات ،موءید سرمایه گذاری بیشتر برای آموزش بهتر و برنامه های کیفی به علت کسب موفقیت های بیشتر کودکان در سال های بعد از گذرانیدن دوره ی پیش از دبستان است (فرخنده ی مفیدی ،تابستان 1374)

آموزش و پرورش دوره ی پیش از دبستان به عنوان درون دادی حساس هم از نظر رشد کلی یک فرد و هم از نظر تأثیر در پذیرش و نگه داری کودکان در سطوح ابتدایی ، در سطح کلان مورد تأکید فراوان است



مهمترین نظریه ژان پیاژه سو‍ یسی توضیحی است که ازمراحل مختلف رشد ذهنی به دست می آید پیاژه باتاکید براین مراحل اهمیت زمان را کاملا ً نشان داده است به نظر اوزمان عامل اساسی رشدشناختی وسایرجنبه های روان شناسی کودک است .


پیاژه رشد شناختی کودک رااز 2جنبه موردبررسی قرار می دهد:

1- جنبه روانی واجتماعی ؛ تمام عواملی که کودک ازمحیط اطراف دریافت می کند وبه طور کلی عوامل خانوادگی ،آموزشگاهی ونظام پرورشی راشامل می شود.

2- جنبه روان شناختی ؛ منظورازجنبه روان شناختی آن جنبه ازرشد است که به طور خودبخودی صرفا ً درطی زمان رخ می دهد







واژگان کلیدی :


1- دوره پیش دبستانی: دوره پیش دبستانی به دوره دو ساله ای اطلاق می شود که کودکان گروه سنی 4 تا 6 سال را تحت پوشش برنامه های تربیتی قرار می دهد.

2- رویکرد: در هر برنامه ی درسی مجموعه ای از بنیاد های نظری و دید گاه های علمی برای نحوه ی تهیه ،تولید ،توزیع و ارایه ی مفاهیم آن وجود دارد که در اصطلاحبه آن رویکرد (Approsch)گفته می شود .




آموزش و پرورش پیش از دبستان چیست :

· آموزش و پرورش در دوران اولیه کودکی برنامه ای است برای کودکان 3 تا 6 ساله که در دوره ی پیش از دبستان هستند.

· این برنامه، برنامه ای است که محیط بازی محرکی را برای رشد هوشی، کلامی، اجتماعی، عاطفی و جسمی کودک فراهم می آورد.

· برنامه ای است که مبنایی برای رشد خواندن، نوشتن و حساب کردن تشکیل می دهد.

· برنامه ای است که تعامل به محیط، مشارکت فعال در فعالیتهای گروهی و توانایی حل مسائل خلاق را در کودکان تقویت می کند.

· برنامه ای است که بر تدارک تجارب دست اول برای کودکان تاکید دارد.

· برنامه ای است که بر طراحی از قبل و جدول بندی و نظم در برنامه ها تکیه دارد و نسبت به نیازهای کودکان انعطاف پذیر است.

· برنامه ای است که به طور غیر مستقیم کنترل خود و در نتیجه ی انظباط درونی را در کودکان بهبودمی بخشد .







اصول حاکم بر آموزش و پرورش دوره پیش دبستانی:

در برنامه ها و فعالیت های دوره پیش دبستانی اصول زیر مورد توجه قرار می گیرد:

1- رعایت تفاوت های فردی و توجه به شرایط فرهنگی و بومی کودکان

2 توجه به ویژگی های مراحل رشد و پرورش حواس گوناگون کودکان

3- اولویت دادن به بازی و فعالیت های نشاط آور و پرهیز از روش های آموزش انتزاعی و حافظه مدار

4- هماهنگی و همسویی با اهداف دوره ابتدایی

علاوه بر این اصول زیر نیز در این دوره باید رعایت گردد:

اصل کودک محوری ،اصل محوریت رویکرد کل نگر ،اصل انعطاف پذیری برنامه ها ،اصل محوریت بازی ،اصل محوریت رویکرد ارتباطی در گزینش محتوا



اهداف کلی در دوره پیش دبستان:


حیطه ی دانش:

مراد از دانش ، دانستنی های ضروری ، یعنی آن دسته از اطّلاعاتی است که در زندگی روزمره و آینده ی کودکان کاربرد داشته باشد و در چهارچوب آن ها مهارت های اساسی نگرشی وسعت می یابد.


الف: اهداف دوره پیش از دبستانی در حیطه ی دانش عبارت اند از:


- آشنایی با نقش هر یک از حواس در شناخت محیط زندگی

- آشنایی مقدّماتی با مفاهیم اساسی (ریاضی ، علوم)

- گسترش گنجینه ی لغات

- آشنایی مقدّماتی با توانایی های اندام مختلف بدن

- آشنایی با نکات بهداشتی و ایمنی و تغذیه ی سالم و ناسالم

- آشنایی مقدّماتی با عبادات ، آداب و رسوم مذهبی و دینی

- آشنایی با پیامبران ، ائمه ی اطهار و شخصیّت های دینی و ملّی

- آشنایی با رفتارهای نوع دوستانه(از طریق الگوها)

- آشنایی با حقوق فردی و اجتماعی

- آشنایی با تأثیر و اهمّیّت مشاغل در رفاه عمومی

- آشنایی با محیط زندگی اجتماعی خود و دیگران

- آشنایی با مقرّرات و قوانین اجتماعی

- آشنایی با الگوهای زندگی مردم و نشانه های اساسی کشور ایران


حیطه ی نگرش:


- علاقه مندی نسبت به کاربرد حواس در شناخت محیط زندگی

- علاقه به جمع آوری و طبقه بندی اطّلاعات محیط پیرامون

- نگرش مثبت نسبت به تلفّظ صحیح کلمات در سخن گفتن به زبان فارسی و رشد واژگان

- نگرش مثبت نسبت به اعضای بدن

- علاقه به رعایت بهداشت

- علاقه به تغذیه ی مناسب

- شکوفایی فطرت خداجویی

- علاقه به عبادات و آداب و رسوم مذهبی و دینی

- علاقه به پیامبران ، ائمه ی اطهار و شخصیّت های دینی و ملّی

- علاقه به دانستن فضایل اخلاقی از جمله نوع دوستی و احترام به دیگران

- تقویت اعتماد به نفس

- علاقه به شناخت محیط زندگی اجتماعی خود

- علاقه به بروز عواطف و احساسات خود در عین تسلّط بر نفس

- نگرش مثبت نسبت به رعایت مقرّرات و قوانین اجتماعی

- مسئولیّت پذیری




نگرش ها ، عموماً مسایلی ارزشی هستند و بهتر است از طریق عمل خود نگرش ها را به کودکان بیاموزیم نه صرفاً با حرف.




مهارت (ذهنی و عملی):



مهارت هایی که می توانند کودکان در پایان دوره ی سنی به آن دست یابند عبارت اند از:

- افزایش توانایی فراگیران به منظور استفاده از حواس ، برای شناخت محیط زندگی

- افزایش توانایی فراگیران به منظور طبقه بندی پدیده ها ، برای شناخت بیشتر محیط زندگی

- پرورش خلاقیّت

- پرورش قدرت تمرکز

- توسعه ی توانایی ادراک اشیاء در صورت های مختلف

- توسعه توانایی استدلال

- پرورش مهارت های زبان

- درک مفاهیم مقدّماتی(علوم-ریاضی)

- پرورش توانایی هماهنگی بین حرکات و اندام های مختلف بدن

- رعایت نکات بهداشتی و ایمنی

- پرورش ذوق هنری و حس زیبایی شناسی

- تقویت توانایی ایجاد رابطه با دیگران

- رعایت مقرّرات و قوانین اجتماعی

- رعایت حقوق فردی و اجتماعی